Hướng Dẫn Cách Đo Tụ Máy Lạnh Đúng Cách – Chi Tiết Nhất

Tụ điện là thiết bị quan trọng đối với máy lạnh, chúng có vai trò trong việc khởi động và duy trì hoạt động của máy nén. Vì vây, nếu tụ điện bị hỏng sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến điều hoà. Làm thế nào để biết vị trí này có hỏng hay không, Sửa Điện Lạnh Sài Gòn Limosa sẽ hướng dẫn chi tiết cách đo tụ máy lạnh đúng cách ở trong bài viết dưới đây.

1. Tu điện máy lạnh là gì? Nguyên lý hoạt động và vai trò của tụ điện?

1.1. Tụ điện là gì?

Tụ điện máy lạnh là thiết bị dùng để lưu trữ điện hoặc nguồn năng lượng điện được tích hợp ở dàn nóng máy lạnh và chúng nối với máy nén.  Chúng có dạng hình trụ, bên trong chứa chất điện môi và hai bản cực dẫn điện. 

Có hai loại tụ điện máy lạnh chính là:

• Tụ điện 2 chân: Hỗ trợ kích máy block hoạt động.
• Tụ điện 3 chân: Hỗ trợ kích máy block và quạt bên trong cục nóng hoạt động.

1.2. Nguyên lý hoạt động

Khi khởi động máy lạnh, tụ điện hoạt động, thì ở cục nóng dung môi chất lạnh sẽ được chuyển sang dạng hơi và chạy qua phần ống mao. Kế đến, phần chất lạnh này sẽ được chuyển từ dạng hơi sang dạng lỏng đẩy vào bên trong dàn nóng và làm mát toàn bộ dàn lạnh.

Cuối cùng, quạt sẽ hút hơi lạnh và thổi khí lạnh ra bên ngoài để làm mát. Còn với quạt ở cục nóng sẽ hút hơi nóng từ bên trong để đẩy hơi ra bên ngoài giúp cục nóng làm mát và máy nén hoạt động tốt hơn.

1.3. Vai trò của tụ điện máy lạnh

Vai trò chính của tụ máy lạnh là kích hoạt điện cho động cơ máy nén hoạt động. Sau khi máy nén đã khởi động, tụ điện tiếp tục cung cấp năng lượng để duy trì hoạt động ổn định của máy.

2. Tại sao cần phải đo và kiểm tra tụ điện máy lạnh?

Hiểu cách đo tụ máy lạnh giúp bạn đánh giá chính xác tình trạng tụ điện – linh kiện quan trọng trong mạch điện máy lạnh, hỗ trợ khởi động máy nén và quạt. Khi tụ điện bị hỏng hoặc suy giảm điện dung, máy lạnh có thể phát ra tiếng kêu lạ, hoạt động yếu hoặc không khởi động được. Việc đo tụ điện giúp phát hiện lỗi sớm, tránh hư hỏng nặng và tiết kiệm chi phí sửa chữa.

Ngoài ra, biết cách đo tụ máy lạnh còn giúp kiểm tra khả năng cách điện của tụ, đảm bảo an toàn khi sử dụng.

3. Nguyên nhân khiến tụ máy lạnh bị lỗi

Các nguyên nhân chính khiến cho tụ máy lạnh gặp lỗi:

• Hoạt động quá công suất: Việc tụ điện hoạt động liên tục trong một thời gian dài sẽ khiến cho chúng quá tải, bị giảm hiệu suất, các linh kiện bên trong dàn nóng lẫn dàn lạnh.
• Nguồn điện không ổn định: Một trong những nguyên nhân phổ biến làm tụ điện bị hỏng là do nguồn điện cung cấp không ổn định.
• Nhiệt độ quá nóng: Có thể do dàn nóng đặt ở những vị trí không phù hợp, nhiệt độ quá nóng khiến cho tụ lạnh bị hỏng. 

4. Cách đo tụ máy lạnh chi tiết – dễ hiểu

4.1. Các thiết bị đo tụ điện máy lạnh phổ biến

Trước khi tìm hiểu cụ thể cách đo tụ máy lạnh, hãy cùng đến với phần các thiết bị đo tụ máy lạnh phổ biến:

• Đồng hồ vạn năng (VOM)

Đồng hồ vạn năng là thiết bị phổ biến nhất để đo tụ điện, có thể là đồng hồ kim hoặc số. Tuy nhiên, độ chính xác không cao, phù hợp để kiểm tra nhanh và với các loại tụ cơ bản.

• Máy đo tụ điện chuyên dụng (máy LCR)

Máy LCR cho kết quả đo điện dung, điện trở và điện cảm chính xác, giúp bạn đánh giá tụ điện còn sống hay đã hỏng.

• Máy hiện sóng kết hợp máy phát xung

Phương pháp này dùng cho kỹ thuật viên chuyên nghiệp, giúp đo điện dung và khả năng cách điện chính xác qua tín hiệu sóng.

• Ampe kìm đo tụ điện

Ampe kìm có chức năng đo tụ điện giúp đo nhanh, tiện lợi, đặc biệt khi kiểm tra tụ trong mạch điện mà không cần tháo ra.

4.2. Cách kiểm tra tụ máy lạnh

Dưới đây là một số cách đo tụ máy lạnh mà bạn có thể tham khảo:

Phương pháp 1: Sử dụng đồng hồ vạn năng

Sử dụng đồng hồ vạn năng là một trong những cách đo tụ máy lạnh phổ biến nhất, có 2 sự lựa chọn cho bạn là dùng đồng hồ vạn năng kim hoặc đồng hồ vạn năng số.

Dùng đồng hồ vạn năng kim

• Bước 1: Xả tụ điện máy lạnh 
• Bước 2 : Chọn chế độ OHM và điều chỉnh mức điện cao khoảng từ 10k đến 1MΩ để kiểm tra.
• Bước 3: Tiếp đến, kết nối que đo với các cực của bên tụ điện (Que đỏ thì với cực dương và que đen với cực âm)
• Bước 4: Trong trường hợp đồng hồ bắt đầu từ 0 và tăng dần đến vô cực thì tụ điện vẫn đang còn hoạt động tốt. Còn ngược lại nếu vẫn giữ mức 0 thì tụ điện của bạn đã hỏng hoặc bị chế.

Dùng đồng hồ vạn năng số

• Bước 1: Xả tụ điện hoàn toàn.
• Bước 2: Điều chỉnh thông số thang đo trong khoảng 1000 Ohm đồng hồ về hướng Ohm.
• Bước 3: Kết nối que đo với các chân của tụ điện
• Bước 4: Xem số đo hiển thị trên đồng hồ, sau đó thì thả que đo ra.
• Bước 5: Hãy chỉnh đồng hồ vạn năng sang chế độ DCV
• Bước 6: Tương tự, kết nối lại que đo với các chân của tụ điện
• Bước 7: Kiểm tra kết quả xuất hiện trên đồng hồ. Nếu hiển thị thông số giảm dần thì có nghĩa tụ điện vẫn đang hoạt động tốt.

Phương pháp 2: Sử dụng máy hiện sóng kết hợp với máy phát xung tụ kiểm tra

Thêm một cách đo tụ máy lạnh là kết hết máy hiện sóng và máy máy phát xung, các bước thực hiện như sau:

• Bước 1: Kết nối máy hiện sóng và máy phát xung bằng cáp BNC – BNC.
• Bước 2: Điều chỉnh máy phát xung về dạng sóng vuông với mức tần số muốn kiểm tra
• Bước 3: Thực hiện kết nối dây đầu cá sấu từ máy phát xung kênh 2 đến R-C
• Bước 4: Tiếp tục kết nối kênh còn lại của máy hiện sóng đến R-C
• Bước 5: Phân cực kết nối của hai thiết bị với nhau qua dây dẫn âm của tụ nếu nó được phân cực
• Bước 6: Hiển thị tín hiệu thông qua Oscilloscope, tiếp tục điều chỉnh độ phân giải dọc để xem.
• Bước 7: Điều chỉnh máy phát cho đến khi tụ điện sạc xong và khi gần với giai đoạn cao của sóng vuông. Tần số quá thấp thì tụ điện sẽ kết thúc quá trình sạc, nếu quá cao tụ sẽ không sạc hết được.

Phương pháp 3: Dùng nhíp đo LCR đo tụ điện dán

• Bước 1: Xả hoàn toàn tụ điện
• Bước 2: Trên đồng hồ LCR, chọn chế độ đo điện dung (C – Capacitance).
• Bước 3: Dùng nhíp đo kẹp hai đầu tụ điện cẩn thận.
• Bước 4: Xem kết quả hiển thị.

5. Kiểm tra tụ điện bằng máy hiện sóng và máy phát xung

Cách đo tụ điện máy lạnh bằng máy hiện sóng và máy phát xung là phương pháp chuyên sâu, thường được kỹ thuật viên sử dụng để đánh giá chính xác điện dung và khả năng cách điện của tụ điện. Quy trình bắt đầu bằng việc kết nối máy phát xung với máy hiện sóng, sau đó nối tụ điện và điện trở theo sơ đồ mạch chuẩn. Kỹ thuật viên điều chỉnh tần số phát xung để quan sát tín hiệu sóng trên máy hiện sóng (oscilloscope). Dựa vào hình dạng và biên độ của sóng, người đo có thể xác định tụ điện còn tốt hay đã suy giảm chức năng hoặc bị rò điện.

Phương pháp này đòi hỏi thiết bị chuyên dụng và kỹ năng vận hành cao, giúp phát hiện các lỗi tụ điện mà các thiết bị đo thông thường khó nhận biết.

6. Dấu hiệu tụ điện máy lạnh bị hỏng và ảnh hưởng

Việc nhận biết tụ điện máy lạnh bị hỏng là rất quan trọng để tránh các hư hỏng nghiêm trọng hơn cho thiết bị. Một số dấu hiệu phổ biến của tụ điện hỏng bao gồm:

• Máy lạnh bật lâu nhưng không có hơi lạnh
• Máy nén không hoạt động hoặc phát ra tiếng kêu “è è” bất thường
• Quạt dàn nóng quay yếu hoặc không quay
• Máy lạnh ngắt đột ngột hoặc không khởi động được
• Tụ điện bị rò điện hoặc nổ tụ là dấu hiệu nghiêm trọng cần thay thế ngay.

Tụ điện hỏng khiến máy lạnh không thể khởi động hoặc hoạt động kém hiệu quả, làm tăng tiêu thụ điện năng và giảm tuổi thọ thiết bị. Vì vậy, việc kiểm tra và thay tụ điện khi cần thiết là rất cần thiết để đảm bảo máy lạnh vận hành ổn định.

7. Lưu ý quan trọng khi đo tụ điện máy lạnh

Khi thực hiện cách đo tụ máy lạnh, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng để đảm bảo an toàn và độ chính xác.

• Luôn xả điện tích trong tụ điện trước khi đo để tránh nguy hiểm và sai số.
• Không đo tụ điện khi tụ còn gắn trong mạch hoặc còn tích điện.
• Sử dụng thiết bị đo phù hợp với giá trị điện dung của tụ và chọn đúng thang đo trên thiết bị để tránh hư hỏng và sai lệch kết quả.

Nếu không có kinh nghiệm, nên nhờ kỹ thuật viên chuyên nghiệp hỗ trợ để tránh rủi ro. Ngoài ra, việc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thiết bị đo và tuân thủ các quy tắc an toàn điện là điều bắt buộc nhằm bảo vệ bản thân và thiết bị.

8. Hướng dẫn cách thay tụ điện máy lạnh đúng kỹ thuật

Việc thay tụ điện máy lạnh đúng kỹ thuật là bước quan trọng giúp máy hoạt động ổn định trở lại và kéo dài tuổi thọ. Để thay tụ điện máy lạnh, trước tiên bạn cần xác định đúng loại tụ điện phù hợp với thông số kỹ thuật của máy, bao gồm điện dung (μF) và điện áp định mức (V). Thông số này thường được ghi rõ trên vỏ tụ điện hoặc trong tài liệu kỹ thuật của máy lạnh.

Trước khi tháo tụ cũ, hãy đảm bảo đã ngắt nguồn điện và xả điện tích trong tụ để tránh nguy hiểm. Sử dụng dụng cụ phù hợp để tháo tụ ra khỏi mạch, chú ý không làm hỏng các linh kiện xung quanh. Khi lắp tụ mới, đảm bảo kết nối đúng cực tính (nếu tụ có cực) và chắc chắn các mối hàn, tránh tiếp xúc lỏng lẻo.

Sau khi thay tụ, bạn nên kiểm tra lại toàn bộ hệ thống điện và khởi động máy để đảm bảo máy hoạt động bình thường, không phát sinh tiếng ồn hay lỗi. Nếu không tự tin thực hiện, hãy gọi kỹ thuật viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Việc biết cách đo tụ máy lạnh đúng kỹ thuật không chỉ giúp khắc phục sự cố nhanh chóng mà còn tránh gây hư hỏng thêm cho máy lạnh, giúp bạn tiết kiệm chi phí sửa chữa trong tương lai.

8. Câu hỏi thường gặp về cách đo tụ máy lạnh

Bao lâu nên kiểm tra tụ điện máy lạnh một lần?
Bạn nên kiểm tra tụ điện ít nhất mỗi năm hoặc khi máy lạnh có dấu hiệu hoạt động không ổn định như tiếng kêu lạ hoặc không làm lạnh.

Tôi có thể tự đo tụ điện tại nhà không?
Nếu bạn có ampe kìm hoặc đồng hồ vạn năng và hiểu biết cơ bản về điện, bạn có thể tự đo tụ điện. Tuy nhiên, nếu không chắc chắn, nên nhờ thợ kỹ thuật để đảm bảo an toàn.

Tụ điện hỏng ảnh hưởng như thế nào đến máy lạnh?
Tụ điện hỏng làm máy nén và quạt không khởi động được hoặc hoạt động yếu, khiến máy lạnh không làm lạnh hoặc gây tiếng ồn lớn.

Có thể rửa tụ điện để làm sạch không?
Không nên rửa tụ điện, đặc biệt là tụ HEPA, vì có thể làm hỏng màng lọc bên trong. Bạn chỉ nên vệ sinh bề mặt ngoài bằng khăn khô.

Khi nào cần thay tụ điện mới?
Nếu kết quả đo tụ điện thấp hơn nhiều so với thông số kỹ thuật hoặc màn hình hiển thị “OL”, bạn nên thay tụ điện mới để đảm bảo máy lạnh hoạt động ổn định.

Việc biết cách đo tụ máy lạnh giúp bạn kiểm tra và phát hiện sớm sự cố tụ điện, từ đó bảo trì và sửa chữa kịp thời, kéo dài tuổi thọ máy lạnh. Hãy áp dụng ngay những hướng dẫn trên để bảo vệ máy lạnh, tiết kiệm chi phí sửa chữa và đảm bảo hiệu quả làm lạnh tối ưu. Nếu cần hỗ trợ kỹ thuật, đừng ngần ngại liên hệ Sửa Điện Lạnh Sài Gòn Limosa luôn sẵn sàng có mặt hỗ trợ nhanh chóng, chỉ cần gọi tổng đài HOTLINE 0589 030 884.